دیابت نوع یک با نام های دیگری نیز شناخته می شود: دیابت دوره نوجوانی، دیابت وابسته به انسولین و دیابت دوره کودکی.
مبتلایان به دیابت نوع یک حدوداً بین 10 – 5 درصد از کل مبتلایان را تشکیل می دهند. علیرغم این که اکثر دیابتی های نوع یک کودکان و نوجوانان هستند (از هر ۵۰۰-۴۰۰ کودک، یک نفر) شانس ابتلای به این بیماری برای افراد در هر گروه سنی و با هر جنسیتی وجود دارد.
دیابت نوع یک عارضه ای است که بر اثر از بین رفتن سلول های بتای لوزالمعده به وجود آمده و در نتیجه، بدن دیگر قادر به تولید انسولین نخواهد بود. انسولین هورمونی است که قند لازم برای سوخت و ساز بدن را به سلول ها می رساند. قند به ۲ طریق وارد جریان خون می شود:
- مصرف غذا (به ویژه غذاهای حاوی کربوهیدرات(
- فعالیت های کبد
چنان چه قند موجود در خون نتواند وارد سلول ها شود، در رگ ها انباشته شده و نتیجه آن افزایش قند خون است. قند خون بالا به مرور زمان می تواند تأثیرات جبران ناپذیری را بر روی اعضای مختلف بدن داشته باشد.
با وجود این که از دیابت نوع ۱ اغلب به عنوان دیابت دوره نوجوانی یاد می شود ولی امکان ابتلای به آن در هر سنی وجود دارد. تشخیص سریع و به موقع این بیماری می تواند از عوارض و مشکلات آتی آن همچون ناراحتی های قلبی، نابینایی، فشار خون بالا، اختلالات عصبی و نارسایی های کلیوی پیشگیری کند. البته دیابتی های نوع ۱ علاوه بر انسولین، به ورزش منظم و رژیم غذایی سالم نیز احتیاج دارند. تا کنون هیچ علت دقیقی که بتواند چگونگی ابتلا به این بیماری را توجیه کند، یافت نشده است. گمان می رود که زمینه های ارثی و یا ژنتیکی زمینه ساز ابتلا به دیابت نوع ۱ باشند. محققان بر این عقیده اند که این عوامل، ممکن است تا مدت ها خاموش بوده و بر اثر یک محرک محیطی همچون شوک عصبی ناگهانی، مصرف دارویی شیمیایی و یا ورود یک ویروس به بدن، خود را نمایان سازند. بر اثر این جریان، دستگاه ایمنی بدن مختل شده و منجر به از بین رفتن سلول های بتا در لوزالمعده می گردد.